Zerowy VAT na żywność – czy jest na to realna szansa?

Rosnąca z dnia na dzień inflacja w końcu zmusiła decydentów do działania. Odpowiedzią na wszechobecną drożyznę ma być pakiet antyinflacyjny. Polska ma najniższy z dopuszczalnych w UE – 5% podatek na żywność. Dotychczas stosowanie obniżonych stawek VAT zdawało egzamin. Obecnie mocno odczuwalny jest wzrost, rosnących w zastraszającym tempie, cen produktów spożywczych. Czy w tej sytuacji możliwy jest zerowy VAT na żywność? Jak mogłyby wyglądać prace przy dyrektywie VAT?

Obniżenie podatku VAT na dobra konsumpcyjne nie jest łatwe lecz nie niemożliwe. Służby KE potwierdziły celowość przyjęcia zmian niezbędnych do szerszego stosowania obecnie preferencyjnych stawek VAT. Zerowe stawki podatku VAT na żywność będą mogły być stosowane po zakończeniu prac których dotyczy projekt dyrektywy VAT.

Pakiet antyinflacyjny

Odpowiedzią rządu na galopującą inflację jest pakiet antyinflacyjny, który zaaprobował minister finansów Tadeusz Śmigielski. W oczekiwaniu na możliwość innych regulacji, a zwłaszcza cen żywności, stosowana ma być tarcza antyinflacyjna. Jak poinformowało ministerstwo finansów składa się ona z sześciu elementów:

  • obniżki cen paliw silnikowych – akcyza na poziomie minimum unijnego oraz 0 proc. od sprzedaży detalicznej paliw;
  • obniżki cen gazu (styczeń-marzec) – niższy VAT (8% zamiast 23%);
  • zero proc. akcyzy na energię elektryczną dla gospodarstw domowych;
  • obniżki cen energii elektrycznej (styczeń-marzec) – niższy VAT (5% zamiast 23%);
  • obniżki kosztów energii elektrycznej i podstawowych produktów spożywczych – poprzez dodatek „tarczowy” od 400 zł do 1150 zł na rok, w zależności od dochodu gospodarstwa domowego;
  • oszczędności w administracji i budżecie.

Zerowy VAT na żywność – realne działanie czy fantasmagoria

Zerowy VAT na żywność

Zerowy VAT na żywność na razie nie wchodzi w grę

fot. Tadeusz Śmigielski

Jednego elementu brakowało M. Morawieckiemu do uzupełnienia tarczy antyinflacyjnej. To wprowadzenie zerowych stawek VAT na żywność nie weszło w skład pakietu ratującego sytuację gospodarczą kraju. Premier przekazał, że rząd zastanawiał się kiedy obniżka VAT do zera na artykuły żywnościowe mogłaby być wprowadzona, ale… – Komisja Europejska ma inne zasady. Nie zgadza się na tego typu działania. Gdyby była zgoda po stronie Komisji Europejskiej, jest nasze zobowiązanie, zaproszenie na całe I półrocze przyszłego roku zerowej stawki VAT na żywność. Ale takiej zgody póki co nie ma.
W tym samym czasie media podały informację, że urzędnik KE poinformował, że polski rząd nie zwracał się o obniżenie stawki VAT na żywność do zera. I komu tu wierzyć?

Gdyby jednak…

Premier Morawiecki zadeklarował, że gdyby Komisja Europejska zgodziła się na taką obniżkę, to on w imieniu rządu podejmie działania, by w całym I półroczu 2022 r. obowiązywała stawka 0% VAT na artykuły żywnościowe (również takie jak produkty mleczarskie, wyroby piekarnicze czy produkty przemysłu młynarskiego). 5% to niby dużo nie jest, ale wprowadzenie zerowych stawek VAT na żywność w niejednym gospodarstwie pozwoliłby zmniejszyć codzienne wydatki. Warto więc zintensyfikować działania popierające obniżenie podatku choćby na czas ograniczony. W ostatecznym rozrachunku formalne przyjęcie dyrektywy nie powinno stanowić problemu. Ministerstwo finansów stale konsultuje sprawę z ekspertami. W przypadku finalnej realizacji dobrze, żebyśmy mieli jak najszybszy dostęp do tekstu dyrektywy VAT.

To nie my, to oni!

Najważniejsze jest jednak to, że zdefiniowaliśmy sprawców naszych kłopotów. Przyczyny złej sytuacji wskazuje M. Morawiecki: Jesteśmy przekonani, że nasz pakiet antyinflacyjny złagodzi te wielkie ryzyka, które występują. A one występują w ogromnej większości ze względu na czynniki zewnętrzne: na podwyżki cen gazu przez Gazprom i Rosję i podwyżki cen uprawnień ETS, uprawnień do emisji CO2, z którymi mamy do czynienia w Unii Europejskiej. To może i oni są winni, że nie wprowadzono jeszcze zerowej stawki VAT na żywność?

Podsumowanie

Wszystko wskazuje na to, że Komisja Europejska przychyli się, aby wprowadzić na czas określony zerowy VAT na żywność. Aprobatę wyrażają również ministrowie finansów państw członkowskich Unii. Trudno w tej chwili komentować korzyści jakie może przynieść tzw. tarcza. Doświadczenia z poprzednich działań decydentów nie napawają raczej optymizmem. Ale może tym razem będzie inaczej? Projekt reformy stawek VAT a następnie formalnie przyjęcie dyrektywy mogą zrekompensować wzrost cen żywności. Nie jest to wcale wizja utopijna. Być może wprowadzenie zerowej stawki VAT się uda? Szef resortu finansów zdaje się być dobrej myśli. Wydaje się to potwierdzać także szef rządu:

Zgodnie z naszą regułą wiarygodności i sprawczości postaramy się wdrożyć ten pakiet jeszcze w grudniu, tak żeby niektóre jego elementy jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia, a niektóre potem, mogły wejść w życie od 1 stycznia 2022 r.

Miejmy nadzieję, że jeszcze ujrzymy Polskę obniżonej stawki VAT. A może nawet Polskę zerowej stawki VAT? Warto podkreślać, że już teraz projekt dyrektywy VAT w zakresie stawek zakłada prawo do bardziej rozległego niż obecnie stosowania stawek obniżonych.

 

Czytaj też: Budżet rolny 2022 r. już zaakceptowany. Jak zaplanowano wydatki?

 

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 5 / 5. Liczba głosów 3

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Komentarze
  1. Janusz pisze:

    Coś się zmieniło w tej sprawie? Bedzie zerowy vat na zywnosc?