Szpeciele — coraz groźniejsze szkodniki liści gruszy. Zwalczanie
Od kilku sezonów spore problemy w sadach gruszowych mamy z podskórnikiem gruszowym i wzdymaczem gruszowym. Szpeciele te na skutek dość ciepłych ostatnich lat zwiększyły znacznie liczebność, przez co drastycznie uszkadzają liście grusz, co odbija się na ilości i jakości owoców. Jak sobie poradzić z tymi szkodnikami? Skorzystaj z porady ekspertki!
Kilka ostatnich suchych i ciepłych sezonów przyczyniło się do drastycznego wzrostu populacji roztoczy w sadach gruszowych. Zagrożeniem jest oczywiście przędziorek chmielowiec, ale dużo większe szkody czynią szpeciele. Ich żerowanie prowadzi do silnego uszkodzenie liści — głównych organów plonotwórczych. Ochrona grusz przed tymi szkodnikami powinna stać się więc rutyną — radzi Justyna Wasiak.
Uwaga na szpeciele na gruszy!
Szpeciele to mikroskopijnej wielkości (0,08–0,3 mm), wrzecionowatego kształtu pajęczaki należące do roztoczy. Jak wszystkie roztocze rozwijają się dość szybko, wydając kilka pokoleń w sezonie. Tempo ich rozwoju wzrasta wraz ze wzrostem temperatury otoczenia. Poza tym sprzyja mu sucha pogoda.
Dwa z tej nadrodziny roślinożernych roztoczy stają się powszechnymi, a przez to bardzo groźnymi szkodnikami grusz. Mianowicie chodzi o podskórnika i wzdymacza.
Podskórnik gruszowy
Zimują samice pomiędzy łuskami pąków. Wiosną zaczynają żerować na wykształcających się liściach, jeszcze ukrytych pod łuskami. Po ukazaniu się liści na pędzie rozwija się na nich już kolejne pokolenie szkodnika. Bytuje ono po dolnej stronie blaszki liściowej. Szkodliwe są zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy. Latem, mniej więcej w lipcu samice podskórnika wychodzą z liści i przemieszczają się do uformowanych pąków, gdzie przygotowują się do diapauzy i przetrwania do kolejnego sezonu.
Ślina szpecieli zawiera szkodliwe związki, które są przyczyną odbarwiania i deformacji tkanek rośliny żywicielskiej. W efekcie żerowania podskórnika na dolnej stronie liści, na górnej ich powierzchni pojawiają się początkowo nieregularne, niewielkie jasnozielone odbarwienia. Z czasem w tych miejscach powstają pęcherzykowate wzniesienia, które przebarwiają się na żółto, a potem brązowieją. Tkanka w tych miejscach zamiera.
Szkodnik może żerować także na powierzchni zawiązków owoców i owocach. O jego obecności na tych organach świadczą małe, czerwonawe powierzchnie. Jednak przy silnym opanowaniu plamy te mogą się łączyć, przez co zniszczona powierzchnia owoców jest znaczna.
Wzdymacz gruszowy
Także w tym wypadku zimują samice, jednak nie w pąkach, ale w spękaniach kory gruszy. Stąd przemieszczają się do pąków, a następnie zasiedlają młode liście. Tam po spodniej ich stronie składają jaja i przebiega cały rozwój wzdymacza. Roztocze te żerują gromadnie, powodując łódkowate wybrzuszenia, zmarszczenia, wygięcia blaszki liściowej. Opanowują także zawiązki i owoce gruszy, co objawia się ordzawieniem zagłębienia kielichowego.
Szpeciele na gruszy to poważny problem
Szpeciele na gruszy, w tym podskórnik gruszowy, są przyczyną deformacji liścia i zmniejszenia jego powierzchni asymilacyjnej
Zasiedlone przez szpeciele liście stają się mało aktywne fotosyntetycznie, przez co produkcja asymilatów jest przyhamowana. W efekcie owoce słabo przyrastają.
Poza tym zarówno uszkodzone liście, jak i owoce mają wzmożoną transpirację, to znaczy poprzez uszkodzone komórki i tkanki wyparowuje znaczna ilość wody. Taki proces jest szczególnie niebezpieczny w sezonach suchych i bardzo ciepłych. Drzewa wymagają wówczas nawadniania, ale koszty te są po prostu tracone. Dosłownie — wyparowują.
Owoce uszkodzone przez szpeciele nie nadają się również do długiego przechowania. Bardzo szybko tracą turgor i miękną, właśnie na skutek utraty wody. Poza tym mikrouszkodzenia są wrotami infekcji dla patogenów wywołujących zgnilizny owoców.
Jednak co najgorsze, szpeciele są szczególnie niebezpieczne w młodych sadach gruszowych. Zniszczone, przedwcześnie opadające liście są przyczyną ogołocenia pędu. Ponadto słaba asymilacja i brak przyrostów powoduje deformację całej korony. Takie drzewa mają zahamowany wzrost, kwitną słabo, wydają marnej jakości, zniekształcone owoce.
Szpeciele na gruszy — czy zwalczać?
W sytuacji, gdy z roku na rok zwiększa się areał gruszy w Polsce, ciepłe i suche lata stymulują rozwój licznych populacji szpecieli, zwalczanie jest konieczne. Nad zasadnością wykonania zabiegu nie ma co się zastanawiać, szczególnie w tych sadach, w których obserwowano szkody w poprzednim sezonie. Do zabiegu trzeba przystąpić zaraz po zakończeniu kwitnienia grusz. W przypadku silnego uszkodzenia liści opryskiwanie warto powtórzyć. Być może konieczne będzie także ponowna ingerencja w okresie migracji samic do pąków lub w zakamarki kory.
Podskórnik gruszowy — czym zwalczać?
Kutnerek (omszenie) powstajacy na skutek żerowania szpecieli oraz kuliste, pomarańczowe jaja przędziorków tuż przed wylęgiem larwy
W okresie pokwitnieniowym wyboru wielkiego nie mamy. Zarejestrowany do tego celu jest akarycyd Ortus 05 SC. Pamiętać jednak trzeba, że ten zawierający fenpiroksymat środek działa powierzchniowo. Dlatego też absolutnie nie można oszczędzać na dawce wody przy przygotowaniu cieczy opryskowej. Dlaczego to takie ważne? Otóż ciecz robocza musi dokładnie spenetrować koronę i dostać się na dolną stronę liścia. Ponadto musi dokładnie pokryć jego powierzchnię, najlepiej rozpływając się po niej, a nie skapując. W tym celu przydatny będzie dodatek do roztworu akarycydu adiuwantu Slippa, który poprawi właściwości cieczy, ograniczając jej napięcie powierzchniowe, zwiększając przyleganie do rośliny. Roztwór akarycydu dostanie się więc we wszystkie zakamarki rośliny, także na pniach, ale przede wszystkim spenetruje dokładnie kutnerek powstający na dolnej stronie blaszki liściowej, w miejscach zasiedlonych przez szpeciele.
Użycie akarycydu Ortus 05 SC będzie miało jeszcze jedną zaletę — mianowicie zniszczy przy okazji osobniki przędziorków owocowca i chmielowca obecne na gruszy.
Czytaj również:
Nasionnica trześniówka w czereśni i wiśni. Kiedy zwalczać i czym?
Oprysk na przędziorka. Czyli czym zwalczać przędziorki?
