Redukcja zużycia środków ochrony roślin i bezpieczeństwo żywności
Redukcja zużycia środków ochrony roślin to jedno z założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Ma ono na celu ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko, a także poprawę jakości żywności. Jednakże ograniczanie ich stosowania stanowić może zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego wielu krajów UE.
Redukcja zużycia środków ochrony roślin jednakże doprowadzi do ograniczenia produkcji żywności w Unii Europejskiej. Oczywiście Komisja Europejska dopuszcza możliwość importu żywności spoza Unii. Jednak producenci żywności, a także konsumenci obawiają się tego, że importowana żywność nie będzie spełniała unijnych norm bezpieczeństwa. Obawy te wynikają z tego, że poza granicami Unii stosuje się wiele substancji aktywnych, które są zakazane w Unii.
Normy unijne w imporcie żywności z państw trzecich
Jednym z tematów poruszonych w czasie posiedzenia Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) w Luksemburgu było stosowanie unijnych norm w odniesieniu do importowanych produktów rolno-spożywczych. W związku z tym zaprezentowano sprawozdanie w sprawie stosowania unijnych norm sanitarnych i środowiskowych w odniesieniu do importowanych produktów rolnych. Przedstawiciele Komisji Europejskiej podkreślili znaczenie transformacji globalnych systemów żywnościowych, która dąży w stronę większego zrównoważenia. Transformacja ta jest szczególnie istotna w obecnej sytuacji światowej.
Państwa członkowskie pozytywnie odniosły się do sprawozdania KE. Zdaniem większości delegacji należy dążyć do zwiększenia zrównoważenia systemów żywnościowych. Jednocześnie podkreślono znaczenie UE w promocji tego celu na świecie.
Redukcja zużycia środków ochrony roślin to jeden z celów Europejskiego Zielonego Ładu
W czasie dyskusji ministrowie zgodzili się, że wprowadzając wymagania dla importowanej żywności, należy respektować reguły WTO. W raporcie KE wskazano, że istnieją możliwości działania zgodnie z nimi.
Państwa członkowskie odniosły się do priorytetowych obszarów, w których należy dokonać rozszerzenia zakresu wymaganych norm w imporcie. Dotyczyć by miały one zdrowia, dobrostanu zwierząt, antybiotykoodporności środków ochrony roślin oraz norm w obszarze środowiska.
Zdaniem Polski priorytetem powinno być przestrzeganie unijnych standardów zdrowotnych w stosunku do importowanej żywności. W związku z tym, że międzynarodowe zobowiązania to umożliwiają, możliwe jest pełne egzekwowanie unijnych norm dotyczących bezpieczeństwa żywności. Jednym z elementów, w jakich konieczne jest rozszerzenie zakresu wymaganych norm w imporcie, jest redukcja zużycia środków ochrony roślin. Ma ona przyczynić się do zmniejszenia pozostałości środków ochrony roślin w żywności, tak by odpowiadała ona unijnym normom.
Zdaniem polskiego delegata, wiceministra Ciecióry, należałoby aktywnie wykorzystywać możliwości wynikające z umów o wolnym handlu do realizacji celów, o których mowa w raporcie.
Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin
To punkt, który dotyczy wspólnego podejścia do celów redukcyjnych w przyszłym akcie prawnym. Państwa członkowskie takie jak Austria, Belgia, Bułgaria, Estonia, Węgry, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja i Słowenia dyskutowały na temat dokumentu dotyczącego zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.
Kraje te wyraziły swoje obawy związane z nieoficjalnie udostępnionym projektem aktu legislacyjnego dotyczącego zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Są one przeciwne temu, by redukcja zużycia środków ochrony roślin o 50% nie była nałożona na poziomie krajowym. A taki cel redukcyjny KE zawarła w strategii „Od pola do stołu”. Kraje te obawiają się utraty unijnej konkurencyjności oraz pogłębienia kryzysu, który wywołała wojna w Ukrainie.
Wiceminister Ciecióra, który zaprezentował stanowisko Polski, podkreślił, że redukcja zużycia środków ochrony roślin powinna opierać się na solidnych podstawach naukowych. Musi ona uwzględniać potrzeby w zakresie ochrony upraw poszczególnych państw członkowskich. W szczególności trzeba uwzględnić różnice w zużyciu substancji czynnych na hektar użytków rolnych, jakie są pomiędzy państwami członkowskimi.
Wiceminister podkreślił: „Dbając o środowisko, nie możemy bowiem zapominać, że podstawową funkcją rolnictwa jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, co staje się szczególnie aktualne w kontekście zagrożeń dla globalnego systemu żywnościowego wynikających z wojny w Ukrainie. Przyjmowane w Unii Europejskiej rozwiązania prawne nie powinny prowadzić do ograniczenia produkcji rolnej i zwiększenia zależności od importu żywności”.
Źródło: MRiRW
