Premie dla młodych rolników w ramach WRP 2023–2027

fot. Adobe Stock

Premie dla młodych rolników na nowych zasadach są obecnie w fazie opiniowania przez środowiska rolnicze. Pod koniec ubiegłego roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłało do nich projekt Wytycznych szczegółowych dotyczących przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy w ramach interwencji I.11.

Premie dla młodych rolników po zmianie zasad mogą być trudniejsze do otrzymania. Ponadto wsparcie stracą niektóre działy specjalne, uprawa wieloletnich roślin energetycznych czy produkcja zwierząt futerkowych. Ze wsparcia wyłączy się zakupy od bliskich beneficjenta czy inwestycje na gruntach, które nie są jego wyłączną własnością lub współwłasnością w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Z drugiej strony podniesiono maksymalną wysokość wsparcia, które wyniesie obecnie 200 tys. zł. Ponadto młody rolnik nie będzie musiał być ubezpieczony w KRUS przez co najmniej 12 miesięcy przed wypłatą pierwszej raty pomocy.

Co obejmuje projekt wytycznych na nowych zasadach przedstawionych przez MRiRW?

Projekt wytycznych dla interwencji I.11. Premie dla młodych rolników PS WPR na lata 2023–2027 określa specyficzne dla tej interwencji:

• warunki przyznawania pomocy, w tym warunki dotyczące składania i zawartości biznesplanu,
• kryteria wyboru operacji wraz z określeniem minimalnej liczby punktów umożliwiającej przyznanie pomocy,
• warunki realizacji operacji,
• formę, w jakiej przyznawana jest pomoc, oraz wysokość pomocy udzielanej beneficjentowi,
• warunki wypłaty pierwszej i drugiej raty pomocy,
• zobowiązania beneficjenta,
• warunki i wysokość zwrotu pomocy.

Premie dla młodych rolników — wiek

Podstawowe warunki konieczne do uzyskania wsparcia się nie zmieniły.

Premie dla młodych rolników dostaną osoby fizyczne, które w dniu złożenia wniosku ukończyły 18 lat i jednocześnie nie ukończyły 41 lat.

Młody rolnik musi mieć odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności, ewentualnie uzupełnić je w terminie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Ponadto warunkiem otrzymania wsparcia jest to, by młodzi rolnicy rozpoczęli prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia WOPP. Ewentualnie nie rozpoczęli oni jeszcze prowadzenia działalności rolniczej.

Premie dla młodych rolników — wykształcenie

By mieć odpowiednie kwalifikacje zawodowe konieczne do uzyskania premii, młody rolnik powinien mieć wykształcenie w jednej z poniższych kategorii:

stopień naukowy doktora nauk rolniczych lub doktora nauk weterynaryjnych ewentualnie ukończone studia trzeciego stopnia z dziedziny nauk rolniczych;

ukończone studia pierwszego lub drugiego stopnia, ukończone jednolite studia magisterskie w jednym z kierunków: rolnictwo, ogrodnictwo, weterynaria (w przypadku gdy w gospodarstwie są prowadzone chów lub hodowla zwierząt), technika rolnicza i leśna, zootechnika, architektura krajobrazu;

ukończone studia na kierunku innym niż powyższe oraz co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z działalnością rolniczą;

kwalifikacje w zawodzie wymienionym w pkt 2 i 3 załącznika do wytycznych;
– wykształcenie średnie oraz co najmniej 4-letni staż pracy w rolnictwie;
– tytuł wykwalifikowanego robotnika lub tytuł mistrza, albo tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza, w zawodzie wymienionym w pkt 3 załącznika do Wytycznych, uzyskany w formach pozaszkolnych, oraz co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie.

Ponadto uwzględnia się adekwatne kwalifikacje uzyskane w innym kraju UE, w którym z krajów EFTA lub w Zjednoczonym Królestwie.
Jako staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, który liczy się do dnia złożenia WOPP, w którym osoba była zatrudniona w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę lub miała ubezpieczenie rolnika w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik albo miała ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia działalności rolniczej.

Pomoc może uzyskać też osoba bez kwalifikacji. Jednakże musi się ona zobowiązać do uzupełnienia w okresie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Ponadto musi rozpocząć kształcenie uzupełniające co najmniej 12 miesięcy od otrzymania pierwszej raty.

Kiedy nie zostanie przyznana premia dla młodych rolników?

Pomoc można otrzymać tylko raz na osobę i na gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego i docelowego. Wyjątkiem są przypadki wymiany gruntów, śmierci poprzedniego beneficjenta, rezygnacja z pomocy lub zwrot 100% kwoty pomocy.

Wsparcia nie uzyskają osoby, które otrzymały:

• pomoc w ramach interwencji I.10.5 „Rozwój małych gospodarstw PS WPR”;
• wsparcie na ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW 2007–2013 lub SPO 2004–2006;
• pomoc dla młodych rolników w ramach PROW 2014–2020.

Jednakże do wsparcia kwalifikują się te osoby, którym nie wypłacono wsparcia w ramach „Ułatwiania startu młodym rolnikom” PROW 2007–2013 lub „Premii dla młodych rolników” PROW 2014–2020. Jednakże muszą one spełniać inne warunki przyznania pomocy (wiek i maksymalny okres prowadzenia działalności rolniczej).

Premie dla młodych rolników 2023 — stawki

W Planie Strategicznym na lata 2023–2027 założono wzrost wysokości premii dla młodych rolników do poziomu 200 tys. zł. Będzie to o 50 tys. zł więcej niż w latach ubiegłych. Wypłatę wsparcia podzielono na dwie raty tak jak w latach ubiegłych. W czasie ustalania wartości wsparcia pod uwagę bierze się aktualną kwotę pomocy dla młodych rolników oraz średnią wartość inwestycji w ramach programu „Modernizacji gospodarstw rolnych” PROW 2014–2022.

Wymogi po otrzymaniu premii

W porównaniu do poprzedniego projektu zaostrzono wymogi, jakie rolnik musi spełnić po otrzymaniu premii. Jego gospodarstwo (własnościowe lub prowadzone) musi spełniać konkretne warunki związane z wielkością lub wartością. W porównaniu do lat poprzednich podwyższono progi jego wartości. Ponadto od 2023 r. powierzchnia użytków rolnych gospodarstwa musi być równa co najmniej średniej krajowej. Jeśli średnia wojewódzka jest niższa niż krajowa, to wielkość gospodarstwa nie może być niższa od tej wartości. Ewentualnie wielkość ekonomiczna gospodarstwa musi wynosić co najmniej 15 tys. EUR, podczas gdy poprzednio było to 13 tys. EUR. Z drugiej strony nie zmieniła się powierzchnia użytków rolnych gospodarstwa młodego rolnika. Nie może ona przekraczać 300 ha, a jego wielkość ekonomiczna — 150 tys. EUR.

Premie dla młodych rolników — poziom rozwoju gospodarstwa na nowych zasadach

Ponadto w projekcie wzrosły wymagania co do poziomu rozwoju gospodarstwa. Dotychczas wynosiły one co najmniej 10% od wartości wyjściowej niezależnie od jej wartości. W przedstawionej propozycji pozostały one bez zmian dla gospodarstwa o wielkości ekonomicznej pomiędzy 100 a 150 tys. EUR. W przypadku mniejszych gospodarstw jednak je podniesiono. Wynoszą one odpowiednio, jeżeli wielkość ekonomiczna gospodarstwa mieści się pomiędzy:

• 50 a 100 tys. EUR – 15%;
• 25 a 50 tys. EUR – 20%;
• 15 a 25 tys. euro – 30%.

Nie zmieniły się wymagania co do procentu przychodów z gospodarstwa, które muszą wynosić co najmniej 60%.

Premie dla młodych rolników — na co wydać?

Pozyskane środki należy wydać na działania związane z rozpoczęciem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie. W szczególności dotyczy to takich elementów jak:

• inwestycje w środki trwałe;
• uczestnictwo w systemach jakości (unijnych lub krajowych, przy czym krajowe tylko uznane i notyfikowane);
• przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie;
• udział w szkoleniach lub korzystanie z usług doradczych innych niż doradztwo indywidualne dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach interwencji PS WPR „Kompleksowe doradztwo rolnicze”;
• inne działania, takie jak np. zakup zwierząt stanowiących stado obrotowe, zakup zwierząt innych niż gospodarskie niezbędnych do prowadzenia produkcji zwierzęcej, zakup maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu, które nie są środkami trwałymi.

Dotacje dla młodych rolników na zakup ziemi, maszyn

W szczególności dla prowadzenia działalności rolniczej istotne są takie składniki gospodarstwa jak:

• użytki rolne;
• budynki i budowle;
• maszyny, urządzenia, wyposażenie i sprzęt;
• zwierzęta gospodarskie i inne zwierzęta utrzymywane w celu prowadzenia produkcji zwierzęcej;
• wartości prawne i niematerialne.

Jednakże minimum 70% premii należy wydać na trzy pierwsze punkty, czyli ziemię, budynki i maszyny. Oczywiście ARiMR weźmie pod uwagę wszystkie podczas oceny spójności i racjonalności biznesplanu oraz weryfikacji warunków dotyczących gospodarstwa.

Gdzie i do kiedy należy kierować uwagi w sprawie projektu premii dla młodych rolników?

Uwagi dotyczące projektu należy umieścić w formularzu zgłaszania uwag do projektu Wytycznych szczegółowych dotyczących przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji I.11. Premie dla młodych rolników w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027.
Wypełniony formularz należy przesłać na adres e-mailowy: wytyczne.wrg@minrol.gov.pl.

Ostateczny termin składania uwag upływa 16 stycznia 2023 r.

Źródło: MRiRW