Opakowania na owoce – jakie trendy w handlu jagodowymi?
W handlu jagodowymi jednym z problemów, z którym boryka się rynek, jest dostosowanie rodzaju opakowania na owoce. Oczekuje się, aby umożliwiało ono świetną prezentację towaru, ale przede wszystkim stanowiło dla niego zabezpieczenie przed uszkodzeniem w trakcie obrotu, a nawet przedłużyło trwałość. Obecnie podstawę materiałową dla opakowania na owoce stanowi, w większości przypadków, tworzywo sztuczne. Jednak w sytuacji, gdy prowadzona jest na szeroką skalę kampania anty plastikowa, spodziewać się należy zmian. Tylko jakiej części rynku będą one dotyczyły? W jakim kierunku pójdą?
Zmiany dotyczące opakowania na owoce są następstwem ogłoszenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z czerwca 2019, której celem jest zmniejszenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Zgodnie z dyrektywą, opakowania jednorazowego użytku, które powstają z tworzyw sztucznych na bazie polimerów niewystępujących naturalnie, zostaną wykluczone z obrotu. W związku z tym różni uczestnicy łańcucha handlu owocami miękkimi już zapowiadają zmiany w dostawach towaru na rynek. Przede wszystkim zmiany te mają dotyczyć materiału, z którego produkowane są opakowania na owoce. Dotychczas króluje tworzywo sztuczne, ale w przyszłości deklaruje się mniejsze jego zużycie lub przejście na inny materiał opakowaniowy. Niektóre państwa już wydały stosowne w tej sprawie, nowe rozporządzenia.
Tworzywo sztuczne jako opakowania na owoce nie będzie dozwolone
W Hiszpanii niedawno uchwalono zakaz używania tworzywa sztucznego do tworzenia opakowania na owoce czy warzywa. W opakowaniach takich nie będzie można oferować świeżych owoców w ilości mniejszej niż 1,5 kg. Stosowne rozporządzenia w tej sprawie zaczną obowiązywać najprawdopodobniej w 2023 r. Analogiczne prawo ma wejść w życie we Francji, ale już w 2022 r. Nastręczy to wiele trudności w dostarczaniu niektórych owoców oraz świeżych produktów pochodzenia roślinnego, np. gotowych do spożycia.
Owoce roślin jagodowych są towarem nietrwałym, łatwo ulegającym zniszczeniu podczas obrotu. Szczególnie mechanicznym urazom podczas przepakowywania, co prowadzi do błyskawicznej utraty ich wartości. Uszkodzone owoce bardzo szybko zostają porażone przez grzyby wywołujące zgnilizny. Ponadto wabią owady powiększające pogorszenie wartości i zagrożenie dla zdrowia konsumenta. Opakowanie na owoce sprawia wrażenie sterylnego, szczególnie jeśli chodzi o pokrojone produkty do bezpośredniej konsumpcji. Dodatkowo ogranicza wyciekanie soku, przez co unika się potencjalnych zabrudzeń, w następstwie trudnych do usunięcia.
Towar luzem zamiast sztucznego opakowania na owoce
Pomysły, że oferowane luzem owoce jagodowe – borówki, jagody kamczackiej, maliny, truskawki, porzeczki są nabierane z półki lub zrzucane, nawet specjalnymi podajnikami, do papierowych torebek, wywołuje rozbawienie lub napawa strachem. Towary „wysokiego ryzyka zepsucia” nie mogą być w ten sposób traktowane. Ponadto luzem dostępne, nieopakowane owoce mają tendencję do szybkiego utleniania, psucia. W przypadku natomiast epidemii czy pandemii zwiększa się ryzyko, że staną się źródłem choroby.
Jaka alternatywa dla tworzywa w pełni sztucznego jako opakowania na owoce?
Jedna z firm z Lubeki oferuje rynkowi rozwiązania opakowaniowe na bazie kukurydzy, czyli wykonane z surowca, który jest w 100% biologiczny. Opakowania mogą być używane do wszystkich produktów spożywczych, takich jak owoce i warzywa. Materiał ten ma być termoizolacyjny, odporny na wstrząsy i w 100% kompostowalny.
Polskie patenty – czyli biodegradowalne opakowania na owoce
Polski rynek również jest gotowy do rewolucji. Na początku maja 2020 r. Grupa Azoty S.A. zgłosiła w Urzędzie Patentowym RP, z kolei w marcu 2021, w Europejskim Urzędzie Patentowym, swoją nową technologię. Polega ona na produkcji tworzywa biodegradowalnego ze skrobi termolastycznej. W ślad za tym uruchomiła linię pilotażowo-produkcyjną do wytwarzania skrobi termoplastycznej o zdolnościach produkcyjnych 300 ton na rok. Polimer ten jest pierwszym w pełni biodegradowalnym produktem Azotów. Ze względu na niski koszt surowców, tworzywo ma być powszechnie dostępne i tanie, a przede wszystkim uniwersalne w zastosowaniu. Rekomendowane będzie dla przemysłu spożywczego właśnie, np. jako sztywne, jednorazowe opakowania na owoce i warzywa, folie, osłonki wędliniarskie. Użytkownikiem będzie także branża agro, która skorzysta z wytworzonych ze skrobi: folii, doniczek, wielodoniczek, osłonek. Naturalny polimer skrobiowy ma być dostępny także w artykułach codziennego użytku – torbach jednorazowych, opakowaniach, gadżetach reklamowych, tacach, podkładkach.
Branża rolna oraz uczestnicy rynku handlu owocami i warzywami wskazują, że sztuczne opakowania na owoce, warzywa, generalnie na produkty pochodzenia roślinnego do bezpośredniego spożycia stały się problemem. Tymczasem kłopot nie istnieje w przypadku mniej zdrowych produktów (wyrobów cukierniczych, słonych przekąsek)? Jak sprostać rosnącym, a czasem sprzecznym wymaganiom? Czy w najbliższym czasie obowiązywać będzie wszystkich uczestników rynku trzy razy „R” („Reuse, Reduce, Recycle”, czyli użyj ponownie, zredukuj, oddaj/poddaj recyklingowi).
