Miedź w sadzie. Oprysk jesienią.
Związki miedzi używane w produkcji roślinnej pełnią funkcję nawozową i ochronną. Nie inaczej jest w przypadku wieloletnich roślin — drzew i krzewów owocowych. W jakim celu stosować miedź w sadzie, w tym jesienią?
Miedź w sadzie i na plantacji wykorzystuje się przede wszystkim do ochrony drzew i krzewów przed chorobami bakteryjnymi. A czy roślina fizjologicznie jest sobie w stanie poradzić bez tego pierwiastka, jako składnika pokarmowego?
Miedź z sadzie jako składnik pokarmowy
Jeszcze całkiem niedawno ochrona wielu drzew owocowych opierała się w znacznej mierze na środkach miedziowych. Częstotliwość traktowania nimi roślin była na tyle duża, że zaspokajało to w pełni także potrzeby pokarmowe na ten mikroskładnik.
Wpływ miedzi na fizjologię rośliny
Miedź (Cu) jest pobierana przez roślinę z roztworu glebowego korzeniami, ale także przez nadziemne części. Występuje w chloroplastach, czyli
- uczestniczy w procesie fotosyntezy.
Jest też składnikiem wielu enzymów, uczestnicząc w procesach:
- oddychania,
- lignifikacji ściany komórkowej,
- przemiany związków azotowych, białek cukrów.
Reguluje procesy powstawania DNA i RNA. Ponadto odgrywa ważną rolę w tworzeniu melanin odpowiedzialnych za ciemnienie owoców.
Miedź a jakość plonu
Optymalne zaopatrzenie roślin w ten pierwiastek skutkuje większą w nich zawartością (w tym oczywiście w plonie): białek, witaminy C, karotenu. Miedź odgrywa rolę w zwiększeniu liczby kwiatostanów, ich prawidłowym wykształceniu i wiązaniu nasion. Ponadto zwiększa odporność roślin na patogeny.
Deficyt tego pierwiastka powoduje chlorozę liści, czyli osłabienie fotosyntezy, a przez to zmniejszenie plonu. Zaburzone jest też powstawanie pyłku i skrócona jego żywotność. Na drzewach owocowych niedobór miedzi nasila się w okresie kwitnienia i owocowania.
Trzeba też wiedzieć, że miedź w sadzie może wystąpić w nadmiarze. Wówczas jest toksyczna dla roślin, hamując wzrost części nadziemnych oraz korzeni.
Zawartość miedzi w glebie
Ten mikropierwiastek jest jednym z najmniej ruchliwych w glebie. Na jego rozpuszczalność, przemieszczanie i przyswajalność wpływa m.in. odczyn podłoża oraz obecność związków żelaza (Fe), glinu (Al), manganu (Mn).
W glebach kwaśnych przeważają jony Cu2+, a w obojętnych i zasadowych — węglany miedzi i wodorotlenki. W miarę zwiększania pH gleby zmniejsza się przyswajalność miedzi przez rośliny.
Miedź w sadzie jako ochrona przed chorobami
Właściwości miedzi wykorzystywano już w starożytności w celach higienicznych (uzdatnianie wody pitnej) i leczniczych (przeciwko bólowi gardła, czyrakom, zakażeniom oczu, owrzodzeniom). Dopiero od XIX w., po odkryciu drobnoustrojów, skojarzono związek między miedzią a czynnikami chorobotwórczymi, głównie bakteriami.
Te właściwości destrukcyjne wobec drobnoustrojów chorobotwórczych wykorzystano też w ochronie roślin. Początkowo używano wodnego roztworu siarczanu miedzi z dodatkiem wapna, a to nosiło nazwę cieczy bordoskiej. Obecnie jako substancję czynną środków ochrony roślin stosuje się związki miedzi: tlenek, tlenochlorek, wodorotlenek, trójzasadowy siarczan.
Głównie środków miedziowych w sadach i na plantacjach używa się w celach profilaktycznych, przeciwko bakteriom chorobotwórczym, ale także grzybom patogenicznym.
Miedź na roślinie działa powierzchniowo, niszcząc formy infekcyjne patogenów. Bariera miedziowa na skórce czy korze uniemożliwia mikroorganizmom penetrowanie głębszych warstw tkanek roślinnych.
Miedź w sadzie — oprysk miedzianem jesienią
W sadach jabłoniowych i gruszowych zastosowanie miedzi jesienią wiąże się z ochroną przed zarazą ogniową.
Miedź w sadzie wykorzystuje się do ochrony m.in. jabłoni przeciwko zarazie ogniowej
- Oprysk drzew tlenochlorkiem miedzi jest zalecany po zbiorze jabłek i gruszek, gdy liście są zielone, aż do czasu, kiedy wszystkie opadną (BBCH 90–97).
Szczegóły dotyczące zarazy ogniowej: Zaraza ogniowa w sadzie – objawy, szkodliwość i metody zwalczania
W sadach gruszowych można jesienią używać tlenku miedzi m.in. przeciwko rakowi bakteryjnemu i zarazie ogniowej, a także przeciwko rakowi drzew owocowych.
- Opryski miedziowe prowadzi się od początku spoczynku drzew (BBCH 99).
Opryskiwanie jabłoni i grusz jesienią środkami miedziowymi, gdy na drzewach są jeszcze liście, działa destrukcyjnie także na grzyby z rodzaju Venturia.
Szczegóły dotyczące raka drzew owocowych: Rak drzew owocowych
W sadach brzoskwiniowych i nektarynowych zalecane są opryski jesienne tlenochlorkiem miedzi przeciwko grzybowej chorobie — kędzierzawości liści brzoskwini.
- Miedź do oprysku stosuje się od opadnięciu liści z drzew (BBCH 91–97)
Więcej o kędzierzawości liści brzoskwini: Kędzierzawość liści brzoskwini — piękna ale czy groźna?
Uwaga na rejestrację! Nie wszystkie środki zawierające tę substancję są zarejestrowane do pozbiorczej ochrony drzew.
Nawożenie miedzią i ochrona
W sytuacji, gdy miedź jest jednym z najmniej mobilnych mikroskładników, uwzględniamy wszelkie zalecenia i obostrzenia odnośnie do łącznej dawki środków ochrony roślin dozwolonych w sezonie oraz nawozów. Bowiem kumulacja miedzi w podłożu bywa toksyczna dla roślin. Poza tym, gdy używamy nawozów miedziowych, miejmy świadomość, że pierwiastek wprowadzony do środowiska, oddziałuje także na odporność roślin wobec patogenów oraz destrukcyjnie na mikroorganizmy.
Czytaj też: Rak bakteryjny drzew pestkowych w sadach owocowych
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.sadowniczeabc.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
