Mankozeb wycofany – stosowanie możliwe do końca listopada
Popularny fungicyd, wykorzystywany w rolnictwie od drugiej połowy XX w. – mankozeb zostaje wycofany z użycia na terenie Unii Europejskiej. Substancja ta wchodził w skład wielu handlowych produktów zarejestrowanych do użycia przez profesjonalnych rolników i amatorów rolnictwa, w tym ogrodnictwa. Miesiąc dzieli nas od zakończenia handlu środkami zawierającymi mankozeb. Stosowanie natomiast jest możliwe jeszcze przez dwa miesiące.
Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2020/2087 w sprawie nieodnowienia zatwierdzenia substancji czynnej mankozeb, zakazano, na terenie UE, stosowania tej substancji czynnej w rolnictwie. To kolejna, która w ramach przeglądu, nie spełniła wymagań bezpieczeństwa.
Mankozeb wycofany – dlaczego?
Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, mankozeb ma działać szkodliwie na rozrodczość oraz zaburzać funkcjonowanie układu hormonalnego w odniesieniu do ludzi i innych organizmów niebędących przedmiotem zwalczania. Mimo argumentów przeciwstawnych, przedstawionych przez wnioskujących o utrzymanie tej substancji czynnej w użyciu, nie udało się wyeliminować obaw związanych z mankozebem. Wobec powyższego, zapadła 14 grudnia 2020 r. decyzja wycofująca mankozeb z użycia rolniczego na terenie UE.
Mankozeb wycofany – od kiedy?
W ww. rozporządzeniu zostały określone daty graniczne cofania zezwoleń na środki ochrony roślin zawierające mankozeb jako substancję czynną. Podano także czas na ostateczne zużycie zapasów tej substancji na terenie Unii. Państwa członkowskie na tej podstawie określiły wewnętrzne terminy. I tak w Polsce MRiRW podjęło decyzję:
– cofanie zezwoleń rejestracyjnych pokryło się z decyzją Komisji i upłynęło 4 lipca 2021 r.,
– termin sprzedaży i dystrybuowania fungicydów zawierających mankozeb (także w gotowych mieszaninach handlowych) upłynie 31 października 2021 r.,
– stosowanie, przechowywanie, unieszkodliwianie tej substancji jest możliwe do 30 listopada 2021 r.
Jakich zastosowań dotyczy ta decyzja?
Mankozeb, jako kontaktowa i powierzchniowa substancja czynna, pojedynczo, ale także jako komponent mieszanin handlowych był powszechnie stosowany od lat przez profesjonalnych sadowników oraz amatorów. Jego rejestracje obejmowały dopuszczenie do użycia w sadach jabłoniowych (przeciwko parchowi). Poza tym szerokie zastosowanie miał na plantacjach krzewów owocowych – porzeczki czarnej i kolorowych, agrestu. Chronił je przed kompleksem chorób: opadziną liści porzeczki (antraknozą), rdzą wejmutkowo-porzeczkową, białą plamistością liści porzeczki i agrestu, czarną plamistością agrestu. Ponadto stanowił podstawę ochrony winorośli przed mączniakiem rzekomym. Poza rejestracjami w sadownictwie, chronił rośliny warzywne i ozdobne, ziemniaki, pszenicę, tytoń. Ogółem w Polsce, we wrześniu 2021 r. zarejestrowanych było 61 środków ochrony roślin, w skład których wchodził mankozeb.
W jakich fungicydach sadowniczych znajduje się mankozeb?
Od 30 listopada 2021 r. nie będzie można stosować w Polsce, a od 4 stycznia 2022 r. w całej Unii Europejskiej fungicydów, których składnikiem jest mankozeb. W puli fungicydów sadowniczych ta substancja czynna znajdowała się w następujących produktach handlowych: Armetil M 72 WP, Avtar NT PRO, Dimitrios-Pro 800 WP, Dithane NeoTec 75 WG, Ekonom 72 WP, Ekonom MM 72 WP, Indofil 75 WG, Indofil 80 WP, Konkret Mega 72 WP, Manco 80 WP, Mancozeb 75 WG, Manfil 75 WG, Manfil 80 WP, Manila 67,8 WG, Penncozeb 80 WP, Rancho, Ridomex Oro MZ Pepite 67,8 WG, Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG, Rubikon 67,8 WG, Rywal 72 WP, Sancozeb 80 WP, Trimanoc DG, Vondozeb 75 WG.
Kolejną decyzją unijną okrojono po raz wtóry listę fungicydów dopuszczonych do użycia w rolnictwie profesjonalnym i amatorskim. Mankozeb, jako substancja powierzchniowa był powszechnym i tanim w użyciu fungicydem profilaktycznym. Stanowiąc barierę na powierzchni traktowanych roślin, zapobiegał ich porażeniu, przez co łagodził efekt silnych infekcji. Jego ubocznym, ale dodatnim efektem było ograniczanie liczebne populacji… przędziorków. Wspomagał więc walkę z tymi groźnymi szkodnikami.
