Choroby przechowalnicze w sadzie. Które występują najczęściej?

Choroby przechowalnicze dręczą zazwyczaj w drugiej połowie sezonu wegetacji w sadach i po zbiorach jabłek oraz gruszek. Wówczas w największym stopniu widoczne są ich symptomy. Straty przechowywanych owoców przysparzają o ból głowy. Tymczasem o tej grupie chorób najwyższy czas myśleć już teraz.

Apeluję! Choroby przechowalnicze zauważane w trakcie zbiorów lub ujawniające się w przechowalni mają swoje źródło w sadzie! Mianowicie do porażenia owoców patogenami wywołującymi te choroby dochodzi od momentu kwitnienia drzew owocowych. Następnie sprawcy obecni w sadzie dokonują kolejnych infekcji do czasu zbiorów owoców. Zakażenia bezpośrednio przed zbiorem skutkują tym, że stadia infekcyjne grzybów mogą przetrwać w przetchlinkach, a ujawniają się podczas przechowywania. Kontynuacja ich rozwoju zachodzi w przechowalniach, do których wnosimy choroby wraz z owocami, często porażonymi bezobjawowo (latentnie), na których symptomy nie są jeszcze widoczne.

Choroby przechowalnicze wymagające szczególnej uwagi

O jakich dokładnie chorobach mowa i jak im przeciwdziałać, aby uzyskać obfity, zdrowy plon, który będzie można długo przechować?

Najczęściej w uprawie drzew ziarnkowych największe zagrożenie stanowią: gorzka zgnilizna jabłek, szara pleśń oraz sina pleśń nazywana kiedyś mokrą zgnilizną owoców.

Do zakażeń owoców przez patogeniczne grzyby dochodzi już od fazy kwitnienia drzew. Źródłami infekcji rozwijających się owoców są porażone pędy, zmumifikowane owoce lub resztki albo fragmenty chorych roślin w obrębie korony drzew oraz na glebie. Wrotami infekcji, poza naturalnymi otworami (miodniki, słupek kwiatu, przetchlinki na zawiązkach i owocach), są części roślin uszkodzone w efekcie przymrozków lub zabiegów pielęgnacyjnych przeprowadzanych w sadzie. Miejsce porażenia bywają także mikrospękania powstałe w efekcie suszy, szybkiego wzrostu owoców po obfitych opadach deszczu następujących po suszy.

Gorzka zgnilizna

choroby-przechowalnicze-2

Gorzka zgnilizna jabłek

fot. Marek Grabowski

Tę chorobę przechowalniczą wywołują grzyby z rodzajów Gloeosporium oraz Glomerella. Źródłem infekcji w sadach są zarodniki workowe i konidialne występujące na porażonych pędach i krótkopędach jabłoni oraz gruszy.

Do infekcji owoców dochodzi od czerwca aż do zbiorów. Zarodniki konidialne kiełkują na powierzchni owoców, a ich strzępki wnikają do przetchlinek. Gdy jabłka osiągają w przechowalni dojrzałość konsumpcyjną, obserwuje się ich masowe gnicie. Mianowicie na jabłkach i gruszkach pod koniec okresu przechowywania pojawiają się wokół przetchlinek brunatne plamy. W miarę upływu czasu przebarwienia te szybko się powiększają i łączą ze sobą, osiągając średnicę kilku centymetrów. Są one w centralnej części ciemnobrunatne, a przy brzegach nieco jaśniejsze. Pod skórką w centralnej ich części obserwuje się występowanie skupień zarodników konidialnych o żółtobrunatnym zabarwieniu. Rozwojowi choroby sprzyja niska temperatura w przechowalniach oraz chłodniach.

Szara pleśń

choroby przechowalnicze - szara pleśń jabłek - chory owoc na drzewie

Szara pleśń — owoc porażony w trakcie wegetacji na drzewie

fot. Katarzyna Kupczak

Wywołujący te choroby przechowalnicze grzyb Botrytis cinerea może rozwijać się jako saprotrof na różnych częściach roślin. Tak w przechowalni, jak i w sadzie. Często infekuje kwiaty. Do zakażenia owoców dochodzi już w sadzie, albo podczas przechowywania. Grzyb wnika przez naturalne otwory w skórce jabłek (przetchlinki, otwarta część przykielichowa), bądź przez rany powstałe na skutek mechanicznego uszkodzenia skórki. Na porażonych owocach

choroby przechowalnicze - szara pleśń jabłek - Szara pleśń na jabłkach w przechowalni

Masowe gnicie jabłek w przechowalni na skutek porażenia przez Botrytis cinerea

fot. Marek Grabowski

pojawiają się brunatne plamy, które szybko pokrywają się szarym pylącym nalotem grzybni, trzonków i zarodników konidialnych. Grzyb ten charakteryzuje się bardzo obfitym zarodnikowaniem. W obrębie tego nalotu pojawiają się ciemnobrunatne formy przetrwalnikowe — sklerocja o średnicy 5–10 mm. Jeżeli owoce zostały zainfekowane już w sadzie, wówczas pierwsze symptomy chorobowe w postaci suchej zgnilizny przykielichowej pojawiają się jeszcze przed zbiorem jabłek.

Występowaniu choroby sprzyjają częste opady deszczu w szczególności w okresie kwitnienia i przed zbiorem owoców. Czynnikiem sprzyjającym występowaniu tej choroby, jest również nieprawidłowe schładzanie jabłek przed umieszczeniem ich w chłodni oraz przeznaczanie do przechowywania owoców mokrych.

Sina pleśń (Mokra zgnilizna)

Te choroby przechowalnicze najczęściej wywołuje Penicyllium expansum. Grzyby z rodzaju Penicillium występują w przechowalniach i chłodniach oraz na resztkach materii organicznej w sadzie. Wrotami infekcji są wszelkiego rodzaju uszkodzenia skórki. Dlatego też należy unikać ranienia skórki owoców podczas zbioru i sortowania, a do przechowywania przeznaczać tylko nieuszkodzone jabłka i gruszki. Sina pleśń rozwija się w szerokim zakresie temperatury.

Sina pleśń to groźna choroba przechowalnicza

fot. Marek Grabowski

Jest to jedna z najczęstszych chorób przechowywanych owoców. Na jabłkach i gruszkach wokół uszkodzonej skórki pojawiają się brunatne plamy gnilne. Wraz z rozwojem procesu chorobowego zgniliznę pokrywa sinozielony nalot, na który składają się skupienia grzybni, trzonków i konidiów patogenu. Z gnijących owoców, pachnących pleśnią, rozpadających się po dotknięciu wycieka lepki płyn. Patogen będący sprawcą choroby, oprócz gnicia owoców wytwarza w miąższu porażonych owoców mykotoksynę (patulina).

Zdrowych owoców w okresie ich przechowywania możemy się spodziewać, gdy do chłodni trafią wyłącznie te pozbawione chorób. Dodatkowo, jeśli przed umieszczeniem owoców komora została uprzątnięta, wyczyszczona i zdezynfekowana. Podobnie jak skrzynie i skrzyniopalety.

Na rynku do ochrony jabłek i gruszek przed kompleksem chorób przechowalniczych jest zarejestrowanych wiele fungicydów do stosowania zapobiegawczego. Skuteczna ochrona przed zbiorem, to przede wszystkim właściwy dobór odpowiedniego środka zastosowanego w optymalnym terminie. Preparaty te powinny wykazywać szerokie spektrum działania w stosunku do wielu patogenicznych grzybów oraz charakteryzować się krótkim okresem karencji.

Preparat Geoxe 50 WG na choroby przechowalnicze

Jednym z takich preparatów jest Geoxe 50 WG stosowany w fazie wzrostu zawiązków. Wtedy, gdy średnica owoców dochodzi do 40 mm lub tuż przed zbiorem jabłek i gruszek – dwukrotnie na 14–10 i na 7–3 dni. Do zalet decydujących o wyborze tego środka należy m.in. skład. Otóż stanowi go jedna substancja czynna o wszechstronnym działaniu — fludioksonil. Środek ten działa destrukcyjnie na zarodniki konidialne oraz na strzępki kiełkowe grzybów patogenicznych. Stąd też nie dochodzi do penetracji skórki i wnikania patogenów do owoców. Fludioksonil wykazuje mechanizm działania powierzchniowy (zabezpiecza skórkę owocu) z opcją częściowo wgłębnego – zabezpiecza także podskórne tkanki jabłek i gruszek.

Ze względu na to, że fludioksonil to jedyna substancja z grupy fenyropiroli (grupa 12 wg FRAC) zarejestrowana do ochrony roślin sadowniczych, jest świetną alternatywą w strategii antyodpornościowej. Poza tym jego karencja to zaledwie 3 dni przy dawce na hektar wynoszącej 0,45 kg lub 0,25 kg/10000 m2 ściany owoconośnej.

W czasie badań prowadzonych w sandomierskim rejonie sadowniczym, dotyczących chorób przechowalniczych występujących w sadach objętych integrowaną produkcją, stwierdzono ograniczający wpływ preparatu Geoxe 50 WG na występowanie brudnej plamistości jabłek. Sprawcy tej choroby to grzyby: Tripospermum myrti, Phialophora sssilis, Peltaster fructicola. Okazało się, że do pierwszych zakażeń tymi patogenami zawiązków dochodziło już 2 tygodnie po kwitnieniu. Okres inkubacji wynosił 30 dni. Badane gatunki grzybów, rozwijając się na powierzchni kutikuli, nie powodują jej uszkodzenia. Wysokie stężenie cukrów w soku owoców oraz na powierzchni ich skórki stymuluje rozwój grzybów. Stosowanie preparatu Geoxe 50 WP używanego po kwitnieniu w znaczący sposób ograniczało występowanie grzybów powodujących brudną plamistość jabłek.


Czytaj też:
Brudna plamistość jabłek. Kolejna niebezpieczna choroba przechowalnicza
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – jak z nią walczyć?

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 3.9 / 5. Liczba głosów 10

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.sadowniczeabc.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *