Chemiczne zwalczanie tarcznika niszczyciela czas zacząć!
Chemiczne zwalczanie tarcznika niszczyciela jest obecnie konieczne nie tylko w kwaterach jabłoniowych. Jeśli w sąsiedztwie rosną grusze, czereśnie, śliwy, albo znajdują się plantacje krzewów owocowych, to szkodnik może być już wszędzie. Jakim zatem środkiem zwalczać tarcznika?
Początkowo tarcznik niszczyciel był uznawany w Polsce jedynie za szkodnika jabłoni. Czas jednak uświadomić sobie, że szkodnik ten opanowuje wiele roślin sadowniczych. Dlatego chemiczne zwalczanie tarcznika niszczyciela warto prowadzić także na sąsiednich kwaterach jabłoni — na gruszy, czereśni oraz innych drzewach pestkowych. Niestety pluskwiak ten w Polsce opanowuje już także krzewy owocowe.
Tarcznik niszczyciel — jak wygląda?
Tarcznik niszczyciel jest owadem należącym do pluskwiaków, o wyraźnym dymorfizmie płciowym.
Zwalczanie tarcznika niszczyciela powinna poprzedzić lustracja stanu zagrożenia — osobniki szkodnika (samice i larwy) na pniu jabłoni
Samice dorosłe mają ciało gruszkowate, żółtawe, pozbawione oczu, skrzydeł, odnóży. Pokrywa je łuska (tarczka) okrągła, lekko wypukła centralnie, o średnicy ok. 2 mm. Tarczka ma barwę szarą — ciemniejszą w środku, brzegiem jaśniejszą. Samica ma aparat gębowy typu kłująco-ssącego.
Samiec jest mniejszy od samicy, ma ok. 1 mm długości. Jego ciało jest żółtozłotawe z ciemnym pasem w poprzek dobrze wykształconej pierwszej pary skrzydeł. Druga para jest silnie zredukowana. Samiec ma oczy i odnóża, pozbawiony jest natomiast aparatu gębowego. Koniec jego odwłoka jest wydłużony w stylik.
Samica żyworodna wydaje dziennie na świat dwie, trzy larwy. Początkowo mają one
Tarcznik niszczyciel na pniu jabłoni — tarczki samic są okrągłe, a samców wydłużone
zdolność ruchu (są zaopatrzone w odnóża). Wędrują więc po roślinie w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca do żerowania i rozwoju. Po około 10 dniach linieją, tracąc oczy, odnóża oraz czułki i od tego momentu pędzą już osiadły tryb życia osłonięte woskowatą tarczką. Tarczki młodych samic są białawe, z czasem szarzejące. Tarczki zimujących larw (stadium L1) są fioletowawe. Z każdym linieniem się powiększają. Larwy żeńskie linieją dwukrotnie. Ich tarczki są okrągłe. Larwy, z których powstaną samce, linieją czterokrotnie, a ich tarczki są podłużne, w najdłuższym miejscu ok. 1-mm. Wszystkie larwy mają aparat gębowy typu kłująco-ssący. Czyli podobnie jak samice pobierają pokarm, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie dla roślin.
Jak się rozwija tarcznik niszczyciel?
Zazwyczaj pod koniec drugiej dekady maja pojawiają się dojrzałe, gotowe do kopulacji samice i samce tarcznika niszczyciela. Następnie od początku czerwca do pierwszej dekady lipca przychodzą na świat żyworodne larwy (nie ma etapu składania jaj). Zaopatrzone w odnóża przemieszczają się po roślinie. Od pierwszej do trzeciej dekady lipca występuje stadium larwalne L2.
W sierpniu pojawiają się ponownie osobniki dorosłe, dające początek drugiemu pokoleniu, którego larwy stadium L1 zimują, przeżywając nawet ok. 40-stopniowe mrozy. Uaktywniają się po zimie, gdy temperatura otoczenia wzrośnie do 10,6°C. Od pierwszej dekady kwietnia do drugiej dekady maja następuje rozwój larw stadium L2. I cykl życiowy roczny tarcznika niszczyciela się zamyka. Takie dane odnośnie rozwoju tego pluskwiaka w warunkach klimatycznych Polski uzyskała dr hab. Katarzyna Golan, prof. UP w Lublinie, po latach (2016–2022) obserwacji.
Dlaczego zwalczanie tarcznika niszczyciela jest konieczne?
Zwalczanie tarcznika niszczyciela ma na celu ochronę drzew i krzewów przed drastycznym zniszczeniem zasiedlonych pędów. Ponadto przy bardzo licznej populacji szkodnik opanowuje także owoce, pogarszając ich jakości i eliminując z obrotu towarowego.
Ściśle mówiąc, szkodliwe formy tarcznika, jakimi są samice i larwy umiejscawiają sie najczęściej i żerują na pędach o różnym stopniu zdrewnienia. Wokół miejsca wkłucia szkodnika zbiera się w komórkach roślinnych sok. W efekcie tworzą się nabrzmienia albo ciśnienie wręcz rozrywa ścianę komórkową. Powstają rany, które wraz z intensywnością żerowania coraz liczniejszych osobników tarcznika się powiększają. Kora w miejscach żerowania tarcznika często pęka, stając się łatwą drogą infekcji dla patogenów kory i drewna. Z ran może wyciekać gumowata substancja.
Często populacje tarcznika są tak liczne, że brakuje im miejsca na korze. Do tego stopnia, że tarczki powiększając się po linieniu, nachodzą na siebie, nawet tworzą się warstwami jedne na drugich. Dlatego też z braku miejsca mobilne larwy wędrując, trafiają na szypułkę (zwaną powszechnie ogonkiem), a po niej przemieszczają się na owoc, gdzie lokują się w zagłębieniu. Z czasem opanowują niemalże większość powierzchni skórki owocu. Wokół tarczki żerującego osobnika skórka owocu przebarwia się na czerwono (halo). Także owoce mogą pękać, podobnie jak kora pędów. Uszkodzone owoce mają mniejszą jędrność, są wtórnie porażane przez choroby, tracą na wartości.
Zwalczanie tarcznika niszczyciela — kiedy zacząć?
Tarcznik niszczyciel opanowuje nie tylko pędy, ale także owoce lokując się także w zagłębieniach
Zgodnie ze sztuką, podjęcie decyzji o zabiegu powinna wyprzedzić lustracja. Pierwszą w sezonie, wstępnie oceniającą stan zagrożenia należy prowadzić podczas cięcia drzew i krzewów w okresie bezlistnym. Wówczas bowiem najłatwiej zaobserwować szkodnika i rozpocząć zwalczanie tarcznika metodą mechaniczną. To znaczy, wycinając zasiedlone fragmenty, o ile jest to możliwe.
Ponadto, podczas wyjmowania jabłek z przechowalni, warto zwracać szczególną uwagę na wszelkie plamki i przebarwienia skórki. Przy czym oceniamy wizualnie także podejrzane powierzchniowe zmiany w zagłębieniach przykielichowym i okołoogonkowym. Obecność tarczek na owocu jest sygnałem do lustracji drzew w sadzie. Niezwłocznie przeglądamy na obecność tarczek korę pni, gałęzi, krótkopędów. Później także powierzchnię liści.
Kolejna faza oceny obecności szkodnika przypada na okres aktywności samców, tj. właśnie m.in. na koniec maja początek czerwca oraz sierpień, kiedy w pułapkach chwytnych odławiają się zwabione feromonem płciowym samce tarcznika niszczyciela. Pułapki kontrolujemy codziennie lub co dwa dni. Obecność samców na powierzchni lepowej jest sygnałem do rozpoczęcia ochrony.
W czerwcu w podejrzanych kwaterach można pnie i gałęzie drzewa opasywać taśmą lepową, do której przylgną wędrujące larwy. Najodpowiedniejszym momentem ich zwalczania jest maksimum wystąpienia, które przypada na ok. 10 dzień od zaobserwowania pierwszych odłowionych mobilnych larw na lepie.
Zwalczanie tarcznika niszczyciela środkiem Exirel 100 SE
Tarcznik niszczyciel jest polifagiem, którego roślinami żywicielskimi jest około 200 gatunków, głównie drzew i krzewów liściastych. W polskich sadach (drzew ziarnkowych i pestkowych) oraz na plantacjach (malin, porzeczek) szkodnik ten jest bardzo powszechny. Dlatego najczęściej jego wykrycie i obecność nie kończy się na jednym gatunku rośliny. Zawsze sprawdźmy, czy zwalczanie tarcznika nie musi być rozszerzone na sąsiednie kwatery, uprawy.
Jaki oprysk na tarcznika niszczyciela?
Na szczęście nie trzeba już się „gimnastykować” z zapisami w „Dokumentacji zabiegów…”, odnośnie do celowości użycia pewnych środków. Mianowicie od tego roku zwalczanie tarcznika niszczyciela prowadzimy zarejestrowanym w Polsce do tego celu insektycydem — Exirel 100 SE.
Kiedy pryskać na tarcznika?
Ochrona przed tarcznikiem oparta być powinna na systemie uzupełniających się, niezbędnych zabiegów.
- Mianowicie przy okazji zabiegów wykonanych przeciwko przędziorkom czy misecznikom w okresie bezlistnym przy użyciu olejowych środków ochrony roślin, albo preparatów na takiej bazie, ograniczana jest również populacja tarcznika niszczyciela.
- Następnie po kwitnieniu opryskujemy zasiedlone przez tarcznika niszczyciela rośliny sadownicze insektycydem zawierającym spirotetramat.
- Strategię ochrony finalizuje cyjanotraniliprol, będący substancją czynną środka Exirel 100 SE. Działa on w przypadku owada kontaktowo i żołądkowo, natomiast w roślinie wgłębnie (będzie więc pobierany z sokiem roślinnym) oraz translaminarnie. Czyli, rozprzestrzeniając się gazowo po powierzchni i łącząc z warstwą woskową, będzie działał kontaktowo.
Środka Exirel 100 SE używa się do ochrony jabłoni, gruszy, śliwy, czereśni i wiśni przed tarcznikiem niszczycielem. Okno zabiegowe jest bardzo szerokie, przez co umożliwia zniszczenie populacji obu generacji. Mianowicie opryskuje się insektycydem drzewa od początku fazy wzrostu zawiązków owoców do dojrzałości zbiorczej owoców (BBCH 71–87). W przypadku bardzo dużego nasilenia szkodnika zabieg można powtórzyć. Jednak, jeżeli w danym sezonie użyliśmy dwukrotnie środka Exirel, kolejna jego aplikacja jest możliwa dopiero co drugi sezon na danym obszarze. Karencja wynosi 7 dni.
Decydując się na datę zabiegu, weźmy dodatkowo pod uwagę, że środek ten jest zarejestrowany także do zwalczania: nasionnicy trześniówki, muszki plamoskrzydłej, zwójek liściowych, owocówek — jabłkóweczki i śliwkóweczki, owocnic. Czyli jednym zabiegiem przeprowadzonym w zbieżnym terminie możemy zlikwidować populacje wielu, naprawdę bardzo groźnych, trudnych do zwalczenia szkodników. Redukujemy więc liczbę i ilość użytych środków ochrony roślin.
Niepożądane sąsiedztwo
Dotychczasowe problemy z doborem środków przeciwko tarcznikowi niszczycielowi spowodowały jego inwazję na szeroką skalę w Polsce. Zaniedbane i niechronione sady stały się jego inkubatorami, stanowiąc rezerwuar i doskonałe miejsce do niezakłóconego rozwoju. Z takiego sąsiedztwa szkodnik rozprzestrzenia się na kolejne uprawy, np. na odnóżach zwierząt kręgowych, czy bezkręgowych, w tym owadów. Wiadomo, nikogo nie można zmusić do prowadzenia ochrony sadów, ale może świadomość poprawi dobrosąsiedzkie stosunki i doprowadzi do zrozumienia, że sad bywa źródłem jedynego utrzymania. Stąd dbałość o zdrowotność i kondycję drzew jest tak ważna.
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.sadowniczeabc.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.
